fbpx

Eser Adı Zincirkıran Mehmet Bey Türbesi
Türü Türbe
Dönemi Beylikler
Şimdiki Durumu Mevlevihane Müzesi’nin bir parçasıdır.
Yapım Tarihi 1377
Yaptıran
Yer / Adres Selçuk, 07100 Muratpaşa/Antalya

Yunus oğlu Mahmud oğlu Mehmed tarafından merhum oğlu Ali için yaptırılan sekizgen gövdeli türbe, kare bir subasman üzerinde yükselmektedir ve sekizgen piramidal bir külahla örtülüdür. Türbede Mehmed Bey, eşi ve oğlu Ali için yerleştirilmiş üç sanduka bulunmaktadır.  Kapısının üzerindeki iki satırlık Arapça sülüs mermer kitabeye göre, 779 Şaban/M.1377 Aralık’da (mevlevîhanenin bânisi ‘Teke Bey’ veya) Mahmudoğlu Yunusoğlu Mübârizüddin Mehmed Bey kendisinden evvel ölen oğlu Ali için bir buk’a-i şerifenin yapılmasını emretmiştir. Sultan Korkud’un vakfiyesine göre, Mehmed Bey’in oğlu Ali’den başka, bir de Hz. Mevlânâ neslinden Kutbül’ârifîn Şeyh Mustafa Efendi ve Kutbül’âşıkîn Eşşeyh Zencirşiken Mehmed Efendi Hazretleri’ burada medfun olduğu yazılıdır.

Sekizgen yapının yedi cephesinde birer adet düşey dikdörtgen formda pencere yer almaktadır; güneybatı cephesinde ise türbe kapısı yer almaktadır. Dışta işlenmeden yalın halde bırakılmış düz bir silme ve içte profilli bir bordürle çerçevelenmiş olan kapı basık kemerli olarak inşa edilmiştir. İnşa kitabesinin hemen altında üç adet rozet motifi yer almaktadır. Kapının üst kısmında cephe ortasına konmuş yekpare taştan oyulmuş bir kulp ve halka görünümündeki parça “Zincirkıran” lakabının sembolik bir ifadesi şeklinde değerlendirilmektedir. Yapının diğer yedi cephesinde de pencerelerin üstünde yer alacak şekilde bitkisel ve geometrik desenlerin işlendiği yekpare taştan süslemeler vardır.

Kümbetin sıvalı içi de sekizgen planlı ve kubbelidir. Güney, batı ve kuzeybatı pencerelerinin üzerine konmuş olan mermer kitabelerde, Kur’an’ın Âl-i İmran sûresinden Arapça sülüsle yazılmış birer satırlık âyetler (3/18 ve 169) vardır. Kitabesiz ve tezyinatsız üç mezarın üzerine birer ahşap sanduka konmuştur.

Referans

K. Turfan, 1955 Yılı Antalya Merkez Eski Eser Fişleri. Antalya 1955, no. 33.
Türkiye’de Vakıf Abideler ve Eski Eserler (I), Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, 1983, 536-538.
M. Kırmızı, Yivli Minare ve Külliyesi, Antalya 1. Selçuklu Eserleri Semineri 22-23 Mayıs 1986, Antalya Valiliği, Antalya, 41-42.
Ö. Barışta, “Zincir Kıran Mehmet Bey Kümbeti Süslemeleri Üzerine,” Antalya 5. Selçuklu Semineri, Bildiriler ve Seçkiler, Antalya 1998, 141-155.
L. Yılmaz, Antalya: Bir Ortaçağ Türk Şehrinin Mimarlık Mirası ve Şehir Dokusunun Gelişimi (16. Yüzyılın Sonuna Kadar), Ankara 2002, 40-43.
T.C. Antalya Valiliği, Antalya Kültür Envanteri (Merkez), Antalya 2003, 46.
L. Yılmaz – K. Tuzcu, Antalya’da Türk Dönemi Kitabeleri, Haarlem 2010, 200-201.

Zincirkıran Mehmet Bey Türbesi

Selçuk, Selçuk Mah No:36, 07100 Muratpaşa/Antalya

Google Maps’te Aç