Poseidon mozaiğinden detay, Zeugma. MS yak. 2-3. yüzyıl
© Zeugma Arkeoloji Projesi | Courtesy of Zeugma Archaeological Project

Antik kaynaklarda, Lykia Bölgesi’nde balıkların hareketlerine bakılarak kehanette bulunulduğuna dair bilgiler vardır. Yaşlı Plinius, Limyra’daki nehrin geçtiği güzergâh üzerinde yer alan yerleşimlerde yaşayanların, nehrin sularındaki balıklara yiyecek vererek onlara danıştıklarını; balıkların kendilerine verilen yiyeceği yemesinin, verdikleri cevabın olumlu olduğunu; kuyruklarını çırparak yiyeceği reddetmeleri de (yememeleri) cevaplarının olumsuz olduğu anlamına geldiğini anlatmaktadır. Nitekim, Ksanthos Vadisi kentlerinden Sura, Myra ve Kyaneai’da yaşayanların balıkların hareketlerine bakarak kehanette bulundukları Antik Çağ yazarlarınca dile getirilmektedir.

Balığın kent kuruluşundaki kehanette oynadığı rol, Ephesos kentinin kuruluşunda yer alır. Ephesos’un efsanevi kurucusu Androklos, kuracağı kentin yerini Delphoi’daki Apollon Kehanet Merkezi’ne danıştığında, kâhin ona, kentin yerini, bir balık ve bir yaban domuzunun göstereceğini söylemiş. Ege Denizi’nde gemilerle yol alan kolonistler, kentlerini kuracakları yeri aramak için Batı Anadolu kıyılarına yaklaştıklarında, Ephesos’un bulunduğu yerde kıyıya çıkmışlardı.  Yemek vakti ateş yakıp tuttukları balıkları mangalda pişirirlerken, balıklardan biri mangaldan fırlamış, üzerine yapışan kor parçası da çevredeki çalıların alev almasına yol açmıştı. Çalıların arasında gizlenen yaban domuzu, alevlerin arasından fırlayıp kaçmış fakat Androklos onu takip ederek öldürmüş ve -kehanete uygun olarak- orada Ephesos kentini kurmuştu.