Corneille Le Bruyen, Voyage au Levant, L’Asie Mineure, Chio, Rhodes, Chyprei &c. D’Egypte, Syrie, & Terre-Sainte, 1728.

“Limana demirlemiş halde duran çok sayıda gemi ve bir o kadar da küçük tekne gördüm. Gördüğüm bu güzel manzaranın daha güzelini şehrin müselliminin ya da başka bir deyişle vali temsilcisinin denize hakim, yüksekçe bir yerde serinlemek için kurdurttuğu birkaç çadırın önünden görmek mümkündü. Gündüz sıcağı iyiden iyiye çekilinceye kadar müsellim çadırda kalıyordu. Bu sıcağa başka bir yerde katlanamıyordu…

Karaya ayak basar basmaz, kentin sol tarafındaki bir tepede ikamet eden, penceresinden bakarken limana yanaşan gemide bir Avrupalı olduğunu fark edip bizi karşılamak üzere askeri ataşesini limana göndermiş olan Fransız Konsolosu’nun evine doğru yol aldık. Fransız beyefendilerin yabancılara yönelik bu nezaketleri şehirde oturan çok az sayıda Avrupalı olması nedeniyle daha güçlü bir şekilde sergileniyordu…

Sattalia, Osmanlı İmparatorluğu’nun en önemli kentlerinden biridir ve etrafındaki surlardan kolayca anlaşılabileceği üzere çok eski bir yapısı vardır. Biri deniz kıyısında diğeri ise kara tarafında olmak üzere iki kapısı bulunur… Sattalia aslında çok büyük olmamakla birlikte, çevresi oldukça geniş bir alan işgal etmektedir, işte buralarda gerçekten çok hoş ağaçlık alanlar ve iyi bakılması halinde güzelleşebilecek olan bahçeler vardır. Limanın girişi surlara yakın yerdedir ve bu semtte konsolosun evi de dâhil olmak üzere birkaç ev bulunmaktadır. Kente buradan girildiğinde giderek daha dik bir hale gelen bir sokak vardır. Sokağın sonunda ise üzerinde Kudüs Krallığı’nın haç işaretini taşıyan bir kapının olduğu görülür. Kentin merkezinde ise pek çok binanın yanı sıra Türklerin cami olarak kullandığı birkaç kilise yer almaktadır…

Körfezin bulunduğum yerden görülen manzarasını da resimledim. Resmin sağ tarafında görülen Sttalia’nın dağlarıdır. Liman girişinde ise kalıntıları dört bir yandan denizle çevrili olan harabe bir kule bulunmaktadır…”