fbpx

Eser Adı Hadrianus Takı (Hadrian Kapısı, Üçkapılar, Çiçekli Kapı)
Türü Kent Kapısı
Dönemi Roma İmparatorluk (MS 2. yüzyıl)
Şimdiki Durumu Yapı hâlâ ayaktadır.
Yapım Tarihi Roma İmparatorluk
Yaptıran
Yer / Adres Barbaros, Hadrian Kale Kapısı, 07100 Muratpaşa/Antalya

Roma İmparatoru Hadrianus’un (MS 117-138) Attaleia’yı “ziyareti” anısına yapılmış anıtsal bir giriş kapısıdır. Orijinalliğini koruyan iki kule arasındaki tak, birbirine eşit, tonozlu üç açıklığa sahiptir. Açıklıkları örten tonozları oluşturan kasetli bloklar, kaideler ile yükseltilmiş ve ortadakiler daha dar dört ayak tarafından taşınmaktadır. Ön ve arka cephede, altlıkları, ayakların kaidelerinden 1.05 m. önde ve arkada olmak üzere ayakların orta aksları hizasında duran toplam sekiz adet sütun, öne doğru uzanan arkhitravları taşır. Kapı 4,15 m genişliğinde 6,18 m yüksekliğindedir. Kemerlerin arasında ve üst kenarında yumurta, inci, akanthus ve diş kabartmaları ile süslü bir arşitrav bulunur. Kapının üzerinde bronz harflerle Hadrianus’un unvanları ve adının yazıldığı yazıt günümüzde yerinde değildir. Yerlerinden sökülen orjinal bronz harflerden bazıları Ashmolean Müzesi’nde (Oxford) sergilenmektedir.

Tak, her ne kadar stilistik olarak daha geç bir döneme tarihlense de Hadrianus’un ilk doğu gezisine atfen (MS 121-125), henüz MS 120’li yılların öncesinde yapımına başlanmış olduğu düşünülmektedir. Tak, sur sistemi üzerinde inşa edilmiş olması ve mimari formu nedeniyle anıtsal tak’lara, sur üzerinde sağladığı giriş fonksiyonu nedeniyle de işlevi şehir kapılarına örnek teşkil eder.

Kapının iki yanında dörtgen planlı iki yüksek burç bulunur. Güney tarafındaki burç (Iulia Sancta Kulesi) işçilik özellikleri nedeniyle Roma İmparatorluk Dönemi’ne tarihlenir. Üst kısmı moloz taş ve tuğla ile onarılmış ve dendan’lar eklenmiştir.  Kapının kuzeyindeki burç üzerinde yer alan hicri 617 (miladi 1220) tarihi ve kitabe, burcun, Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubad Dönemi’nde yeniden yapıldığını göstermektedir.

Yüzyıllar boyunca, kapı birkaç yenileme ve restorasyon geçirmiş ve en son 1958 yılındaki restorasyonun ardından günümüzdeki görünümüne kavuşmuştur.

Referans

K. G. von Lanckoronski, Städte Pamphyliens und Pisidiens I. Pamphylien, 1890, 7 vd.
K. Turfan, 1955 Yılı Antalya Merkez Eski Eser Fişleri. Antalya 1955, no. 45.
M. Akok, “Antalya Şehri İçindeki Hadriyan Kapısının Mimari Kuruluşu ve Restorasyonu,” TürkAD, 19/1, 1970, 37-53.
F. Okatan, Attaleia Kent Kapıları, Akdeniz Üniversitesi, SBE, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Antalya, 2004.
T.C. Antalya Valiliği, Antalya Kültür Envanteri (Merkez), Antalya 2003, 31.
T. Kahya, “Hadrianus Kapısı,” Aktüel Arkeoloji, Aralık 2008, Sayı 9, 92-101.
C. C. Sönmez, Antalya Kenti Kalesi’nin Tarihi. Burçlar, Kapılar ve Sur Duvarları, Antalya 2008, 141-159.

Hadrianus Takı

Muratpaşa, 07100 Muratpaşa/Antalya

Google Maps’te Aç