fbpx

Geç Antik Isauria’da Yapı Endüstrisi: Dana Adası’nın Taş Ocakları – Günder Varinlioğlu



START

19 Ekim 2019 – 14:30

END

19 Ekim 2019 – 16:00

Geç Antik Isauria’da Yapı Endüstrisi: Dana Adası’nın Taş Ocakları

Isauria (Dağlık Kilikya) Geç Antikçağ’ın dikkate değer yapı endüstrisi merkezleri arasındadır. Hagiyografik ve tarihî metinler, yazıtlar, yapılar, yerleşimler ve taş ocakları, bu dönemde bölgede hareketli bir inşaat faaliyeti olduğunu gösterir. Mimari verilerin desteklediği yazılı kaynaklar, Isaurialı yapı atölyelerinin, 5. yy.’ın sonu ile 6. yy.’ın ilk yarısında, zanaatlarını Doğu Akdeniz’de komşu bölgelere, hatta batıda İtalya’ya dek götürdüğünden söz eder. Isaurialı Yapı Ustaları olarak adlandırılan bu olgu, yerel inşaatlara yapı malzemesinin temini sorusunu akla getirir. Isaurialı atölyelerin ana malzemesi alelade taştır; en yaygın olarak ise kireçtaşı ve muadilleri kullanılmıştır. Taşucu Körfezi’nde, kıyının yak. 2.5 km açığında yer alan Dana Adası’nın (antik Pityoussa) geniş kireçtaşı ocakları, bu çok talep edilen yapı malzemesinin çıkarılma ve ihraç süreçlerini gösteren bir örnektir. Dana Adası, en az 16 hektarlık alana yayılmış ocaklarıyla, Isauria’nın en geniş taş kaynağı; hatta Doğu Akdeniz’in bilinen en büyük taş ocakları arasında olmalıdır. Adanın batı sahili boyunca, özellikle de batı ve doğu yamaçlarında görülen ocak çukurları ve yüzleri, taş çıkarma kanalları, blokları kıyıya indirmede ve teknelere yüklemede kullanılan yollar ve rampalar, bu yoğun ocakçılık endüstrisine ilişkin veriler sağlar. 4. yy.’dan en az 8. y.’a kadar, adanın batı kıyısında büyük bir Hıristiyan yerleşim, güney tepelerinde ise daha küçük bir merkez ortaya çıkmıştır. Bu gelişme, ada ekonomisinin belkemiği olan taş ocakçılığı ve ticareti ile ilgili olmalıdır. Dana Adası’nın taş ocakları Geç Antik Isauria’da yerel yapı endüstrisinin gelişimine ışık tutmaktadır.

Günder Varinlioğlu

Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi